| باریکة نازک |
| باریکه‌ای که در آن، تنها تابش ناپراکنده و تابش پراکندة رو به جلو، به آشکارساز می‌رسد. رجوع شود به: Broad Beam |
| گاف باریک |
| فضای بین مجتمع‌های سوخت در قلب راکتور آب جوشان که برای میله‌های کنترل در نظر گرفته نشده است.رجوع شود به: Control Rod Gap |
| گاف باریک آب |
| به یک اصل طراحی اشاره دارد که در آن، اگر هر نقصی در یک قسمت یا سیستم روی دهد، شرایط ایمن برقرار می‌شود. |
| فراوانی طبیعی |
| فراوانی ایزوتوپی یک ایزوتوپ مشخص در یک عنصر، همانگونه که در طبیعت یافت می‌شود. |
| پرتوزایی طبیعی |
| پرتوزایی نوکلییدهایی که به طور طبیعی پدید می‌آیند. |
| اورانیوم طبیعی |
| اورانیومی با ترکیب ایزوتوپی موجود در طبیعت. |
Natural-Uranium Fuelled Reactor | |
| راکتور با سوخت اورانیوم طبیعی |
| راکتوری که با اورانیوم طبیعی به عنوان سوخت کار می‌کند. |
| ناپایداری گلوگاهی |
| ناپایداری مگنتوهیدرودینامیكی كه می‌تواند در ستون پلاسمایی حامل جریان محوری قوی، گسترش یابد.یادآوری ـ با افزایش انقباض ستون، میدان مغناطیسی قویتر شده و در نتیجه پلاسما بیشتر منقبض می‌گردد؛ این امر حتی می‌تواند منجر به قطع جریان شود. |
Negative Mass Instability | |
| ناپایداری جرم منفی |
| میکروناپایداری الکترواستاتیکی ناشی از نایکنواختی میدان مغناطیسی.یادآوری ـ ناپایداری بدینگونه گسترش می‌یابد که اگر انرژی به حرکت سمتی یک ذره داده شود، قطر مدار و همچنین دورة تناوب چرخش آن افزایش می‌یابد. بنابراین، نیرو در جهت سمتی مثبت، یک تأخیر فاز و یک دسته ذرات سمتی ایجاد می‌کند. در نتیجه، این دسته ذرات گویی دارای جرمی منفی هستند که یک جابجایی در خلاف جهت نیروی اعمال شده به وجود می‌آورند. |
| راکتیویتة منفی |
| راکتیویتة یک محیط تکثیرساز هنگامی که منفی باشد. |
| نگاترون |
| |
| مدل نلکین |
| مدلی برای به دست آوردن کرنل پراکندگی نوترون‌های حرارتی در آب، با استفاده از توصیف تقریبی مدهای با مانع چرخشی و مدهای ارتعاشی مولکول‌ها. |
| ناپایداری بازدارندة خنثی |
| ماکروناپایداری الکترواستاتیکی ناشی از جدایی بار که از اختلاف نیروهای بازدارندة وارد بر یون‌ها و الکترون‌ها به وجود می‌آید. این نیروها از اصطکاک میان پلاسمای متحرک و گاز خنثای احاطه کننده حاصل می‌شوند.یادآوری ـ این ناپایداری یک میدان الکتریکی عرضی ایجاد می‌کند که باعث انحراف پلاسما در سراسر میدان مغناطیسی می‌گردد. |
| تزریق خنثی |
| روش سوخت‌رسانی و نیز گرمسازی پلاسما مشابه با روش توصیف شده در رهیافت تزریق یون مولکولی، با این تفاوت که اتم‌های خنثی و سریعی که متعاقباً در داخل محفظة مغناطیسی یونیزه می‌شوند، جایگزین یون‌های مولکولی می‌گردند. |
| نوترینو |
| ذرة پایدار بدون بار، با اسپین 2/1 (یك دوم) و جرم سکون کوچک یا برابر صفر. |
| نوترون |
| |
| جذبکنندة نوترون |
| ماده ماده‌ای که نوترون‌ها با آن برهمکنش قابل ملاحظه از طریق واکنش‌هایی دارند که منجر به ناپدید شدن آنها از حالت ذرات آزاد می‌شود. |
| جذب نوترون |
| برهمکنش نوترونی که در آن، نوترون فرودی از حالت یک ذرة آزاد ناپدید می‌شود، حتی هنگامی که یک یا چند نوترون در پی آن و به همراه ذرات دیگر گسیل شوند؛ به عنوان مثال در واکنش شکافت.یادآوری ـ پراکندگی، جزئی از جذب نوترونی در نظر گرفته نمی‌شود. |
Neutron Absorption Cross-Section | |
| سطح مقطع جذب نوترون |
| اختلاف بین سطح مقطع کل و سطح مقطع پراکندگی. |
| برشگر باریکة نوترون |
| دستگاهی برای قطع تناوبی باریکه‌ای از نوترون‌ها. |
| مبدل نوترون |
| دستگاهی که در شار نوترون‌های کند قرار داده می‌شود تا نوترون‌های شکافت را ایجاد کند و بنابراین نسبت نوترون‌های سریع را افزایش می‌دهد. |
| چگالی جریان نوترون |
| چگالی جریان ذرات در مورد نوترون‌ها. |
| چرخة نوترون |
| تاریخچة مهاجرت، برهمکنش و میانگین انرژی نوترون‌ها در یک راکتور که با شکافت آغاز و تا زمانی که آنها نشت یا جذب گردند ادامه می‌یابد. |
| چگالی نوترون |
| شمار نوترون‌های آزاد در واحد حجم.یادآوری ـ چگالی‌های جزئی ممکن است برای نوترون‌هایی که با پارامترهایی مثل انرژی و جهت مشخص می‌شوند، تعریف گردد. |
Neutron Detector Burnup Life | |
| عمر مصرف در آشکارساز نوترون |
| شاریدگی برآورد شده نوترون‌هایی با توزیع انرژی معین که در مقادیر فراتر از آن، ماده حساس یک آشکارساز نوترون به قدری مصرف می‌شود که دیگر قابل استفاده نخواهد بود. |
| پخش نوترون |
| پدیده‌ای که در آن، نوترون‌های موجود در یک محیط تمایل دارند به وسیلة فرایند برخوردهای پراکندگی متوالی از نواحی با غلظت بالا، به نواحی با غلظت پایین مهاجرت کنند. |
| اقتصاد نوترون |
| حسابرسی تفصیلی نوترون‌های تولید شده و از دست رفته در یک راکتور هستهای. |
| گروه انرژی نوترون |
| یکی از مجموعه گروه‌ها شامل نوترون‌هایی که انرژی آنها در بازه‌های انتخابی دلخواه است.رجوع شود به: Multigroup Modelیادآوری ـ به هر گروه می‌توان مقادیری مؤثر برای مشخصه‌های نوترون‌های آن گروه تخصیص داد. |
| مولد نوترون |
| شتابدهندة مورد استفاده برای تولید نوترون که در آن، هدف بمباران شونده با ذرات باردار شتاب یافته، طوری انتخاب می‌گردد تا نوترون‌ها به وسیلة واکنش هستهای تولید شوند. |
| سختگردانی نوترون |
| سختگردانی بینابی نوترون‌ها. |
| طول عمر نوترون |
| طول عمر متوسط نوترون‌ها از تولید تا ناپدید شدن به وسیلة جذب یا نشت در یک محیط معین. |
| تکثیر نوترون |
| تولید چند نوترون از طریق یک نوترون در یک محیط حاوی ماده قابل شکافت.رجوع شود به: Nuclear Chain Reaction |
| چگالی شمار نوترون |
| شمار نوترون‌های آزاد در واحد حجم.یادآوری ـ چگالی‌های جزئی ممکن است برای نوترون‌هایی که با پارامترهایی مثل انرژی و جهت مشخص می‌شوند، تعریف گردد. |
Neutron Potential Scattering | |
| پراکندگی پتانسیلی نوترون |
| پراکندگی که در آن، نوترون فرودی از سطح یک هسته بازتابیده می‌شود، چنانکه گویی هسته یک کرة سخت است. |
| پرتونگاری نوترونی |
| پرتونگاری با استفاده از نوترون‌ها. |
| چشمة نوترون |
| دستگاه یا ماده‌ای که نوترون گسیل می‌کند یا قادر به گسیل نوترون است. |
| دمای نوترون |
| دمای نسبت داده شده به جمعیتی از نوترون‌ها که می‌تواند با توزیع ماکسول توصیف گردد. |
| پهنای نوترون |
| پهنای جزئی تراز برای گسیل نوترون. |
Neutron Yield Per Absorption | |
| بهرة نوترون در هر جذب |
| شمار میانگین نوترون‌های شکافت اولیه (شامل نوترون‌های تأخیری) که به ازای هر نوترون جذب شده به وسیلة نوکلیید قابل شکافت یا سوخت هستهای، بنا به مورد، گسیل شود.یادآوری ـ این بهره تابعی از انرژی نوترون‌های جذب شده است. |
Neutron Yield Per Fission | |
| بهرة نوترون در هر شکافت |
| شمار میانگین نوترون‌های شکافت اولیه (شامل نوترون‌های تأخیری) که از هر شکافت گسیل می‌شود.یادآوری ـ این بهره تابعی از انرژی نوترون‌های جذب شده است. |
| نایل |
| |
| سطح مقطع ناکشسان |
| اختلاف بین سطح مقطع کل و سطح مقطع پراکندگی کشسان. یادآوری- سطح مقطع غیركشسان با سطح مقطع پراکندگی ناكشسان متفاوت است. |
| ردیاب غیر ایزوتوپی |
| نوعی ردیاب شامل یک یا چند نوکلیید از یک عنصر که با عناصر ماده‌ای که ردیابی می‌شود، متفاوت است. |
| احتمال عدم نشت |
| احتمال اینکه یک نوترون از راکتور به خارج نشت نکند.یادآوری ـ این اصطلاح ممکن است به تمام نوترون‌ها یا به نوترون‌هایی متعلق به یک گروه انرژی نوترون مشخص اشاره کند. |
| فرایند شیپورهای |
| جداسازی ایزوتوپ‌ها نوعی فرایند جداسازی كه از اثر جداسازی پدیده آمده به هنگام انبساط مخلوط گازی در درون نوع خاصی شیپوره بهره می‌گیرد و منجر به ایجاد جریان گاز با غلظت بیشتری از مولکول‌های سنگین در قسمت مرکزی شیپوره و غلظت بیشتری از مولکول‌های سبک در قسمت جانبی آن می‌شود. |
| فاكتور نو |
| شمار میانگین نوترون‌های شکافت اولیه (شامل نوترون‌های تأخیری) که از هر شکافت گسیل می‌شود.یادآوری ـ این بهره تابعی از انرژی نوترون‌های جذب شده است. |
| حادثة هستهای |
| رویداد ناگهانی و غیرمنتظره یا یک سری رویداد ناشی از گسترش واکنش زنجیرهای کنترل نشده یا ناشی از گریز کنترل نشدة مواد پرتوزا. |
| واکنش زنجیرهای هستهای |
| رشته‌ای از واكنش‌های هستهای که در آن، یکی از عوامل لازم برای این رشته خود به وسیلة همان واکنش‌ها ایجاد می‌شود. |
| شیمی هستهای |
| بخشی از شیمی که به مطالعة هسته‌ها و واکنش‌های هستهای با استفاده از روش‌های شیمیایی می‌پردازد.یادآوری- این اصطلاح در برخی از كشورها به مفهوم جامع‌تر بر بخشی از شیمی دلالت دارد كه به جنبه‌های شیمیایی علم هستهای می‌پردازد. |
Nuclear Criticality Safety | |
| ایمنی هستهای حالت بحرانی |
| ایمنی هستهای مربوط به حالت بحرانی حادثه‌ای. |
| ناسرشتساز هستهای |
| ماده‌ای که به یک مادة شکافت‌پذیر افزوده می‌شود تا قابلیت استفاده از آن در سلاح‌های هستهای کاهش یابد |
| فروپاشی هستهای |
| تبدیل یک هسته، احتمالاً یک هسته مرکب، که مستلزم شکافتگی به هسته‌های بیشتر یا گسیل ذرات است. |
| امولسیون هستهای |
| امولسیون عکاسی به منظور ثبت رد پای ذرات یونساز منفرد. |
| انرژی هستهای |
| انرژی آزاد شده در واکنش‌ها یا گذارهای هستهای. |
| تأسیسات هستهای |
| مجموعه‌ای از ساختمان‌ها، ماشین‌آلات و زیرسازه‌ها به منظور آمایش، به‌کارگیری یا ذخیره‌سازی مواد شكافا یا پرتوزا. |
| شکافت هستهای |
| تقسیم یک هستة سنگین به دو قسمت (یا به ندرت بیشتر) با جرم‌هایی از مرتبة بزرگی برابر که معمولاً با گسیل نوترون‌ها، تابش‌گاما و به ندرت با پاره‌های هستهای باردار کوچک، همراه است. |
| سوخت هستهای |
| مادة حاوی نوکلییدهای شکافا که هرگاه در راکتور قرار گیرد، واکنش زنجیرهای هستهای خودنگهدار می‌تواند حاصل شود. |
| گداخت هستهای |
| فرایندی که در آن، هسته‌ها دستخوش واکنش‌های گداخت هستهای می‌شوند. |
| واکنش گداخت هستهای |
| واکنش میان دو هستة سبک که منجر به تولید حداقل یک هستة سنگین‌تر از هر یک از هسته‌های اولیه، همراه با انرژی اضافی می‌گردد |
| تأسیسات هستهای |
| تأسیساتی که در آن، تولید، فرابری یا به‌کارگیری مواد پرتوزا یا شکافا، به میزانی است که رعایت ملاحظات ایمنی هستهای الزامی باشد. |
| ایزوبارهای هستهای |
| نوکلییدهای با عدد جرمی یکسان اما اعداد اتمی متفاوت. |
| ایزومرهای هستهای |
| نوکلییدهای با عدد جرمی و عدد اتمی یکسان، اما در حالت‌های انرژی هستهای متفاوت. |
| مواد هستهای |
| مواد چشمه، مواد هستهای ویژه و نیز گاهی اوقات کانی‌ها و پسماندهای کانی. |
| مادة هستهای |
| ماده‌ای متشکل از نوکلئون‌ها که با همان تراکم موجود در هسته‌ها به هم فشرده می‌شوند. |
| سم هستهای |
| ماده‌ای که به علت داشتن سطح مقطع جذب نوترون بالا، راکتیویته را کاهش می‌دهد. |
| پتانسیل هستهای |
| انرژی پتانسیل نوکلئون نسبت به موضع و حالت کوانتومی آن در میدان یک هسته یا نوکلئون دیگر. |
| نیروگاه هستهای |
| نیروگاهی که انرژی الکتریکی یا حرارتی را با استفاده از یک یا چند راکتور قدرت تولید می‌کند. |
Nuclear Power Plant Simulator | |
| شبیهساز نیروگاه هستهای |
| تجهیزاتی برای اجرای شبیه‌سازی زمان واقعی فرایندها در یک نیروگاه هستهای.یادآوری ـ تجهیزات کارگردانی و ثبت، مشابه تجهیزات داخل اتاق کنترل نیروگاه هستهای است و به یک کامپیوتر متصل می‌باشد که به منظور شبیه‌سازی نیروگاه در شرایط گوناگون بهرهبرداری، برنامه‌نویسی شده است. |
| نیروگاه هستهای |
| نیروگاهی که انرژی الکتریکی یا حرارتی را با استفاده از یک یا چند راکتور قدرت تولید می‌کند. |
| واکنش هستهای |
| رویدادی که در آن یک یا چند هسته درگیرند و منجر به تغییر جرم، بار یا حالت انرژی می‌شود.یادآوری 1این اصطلاح، شامل پراکندگی کشسان نوکلئون‌ها نیز می‌گردد.2برای مشاهدة نمودار دسته‌بندی واکنش‌های هستهای، به شکل 1 مراجعه کنید. |
| راکتور هستهای |
| دستگاهی که در آن، یک واکنش زنجیرهای شکافت هستهای خودنگهدار بتواند حفظ و کنترل شود (راکتور شکافت). یادآوری ـ این اصطلاح، گاهی در مورد دستگاهی به کار می‌رود که در آن یک واکنش گداخت هستهای بتواند تولید و کنترل شود (راکتور گداخت). |
| راهاندازی راکتور هستهای |
| عملیات لازم برای به کار انداختن راکتور هستهای و بالا بردن قدرت آن تا سطح مطلوب. |
| تراز تشدید هستهای |
| تراز انرژی یک هسته مرکب که در واکنش هستهای برانگیخته می‌شود.یادآوری ـ سطح مقطع برهمکنش، ناهنجاری چشمگیری را نشان می‌دهد که معمولاً با یک قلة باریک بلند در منحنی سطح مقطع بر حسب انرژی، مشخص می‌شود. |
| ایمنی هستهای |
| اقدامات مربوط به حفاظت افراد و اموال از اثرات زیان‌بخش آلودگی پرتوزا، پرتوگیری از تابش یونساز و حالت بحرانی.رجوع شود به: Nuclear Criticality Safetyیادآوری ـ اصطلاح تابش یونساز، ممکن است تابش ایکس تولید شده برای کاربردهای همگانی توسط دستگاه پرتو ایکس را دربربگیرد یا نگیرد. |
| فوق گرمسازی هستهای |
| فوق‌گرم‌سازی بخار تولید شده در یک راکتور هستهای با استفاده از انرژی هستهای.یادآوری ـ این رویداد ممکن است در حالی که بخار از قلب راکتور عبور می‌کند (فوق‌گرم‌سازی داخلی) یا در حال عبور از راکتور دوم (فوق‌گرم‌سازی خارجی) روی دهد. |
| تبدیل هستهای |
| تبدیل یک نوکلیید به نوکلیید دیگر. |
| گذار هستهای |
| تغییر از یک حالت انرژی کوانتیده به حالت دیگر در یک سیستم هستهای.یادآوری ـ این امر ممکن است یک تبدیل هستهای، مانند واپاشی آلفا یا بتا، یا تغییر در تراز انرژی هستهای از طریق گسیل یا جذب فوتون، الکترون مداری، یا جفت‌الکترون‌ها را دربر داشته باشد. |
| نطفة جوش |
| جوشیدن یک شاره در سطحی داغ و مرطوب همراه با تشکیل حباب‌های بخار. |
| نوکلئون |
| پروتون یا نوترون. |
| هسته |
| بخش مرکزی اتم، با بار مثبت. |
| نوکلیید |
| نوعی اتم که با عدد جرمی، عدد اتمی و حالت انرژی هستهای خود مشخص شده، مشروط بر اینکه عمر متوسط در آن حالت، به قدری طولانی باشد که بتوان آن را مشاهده نمود. |
| معیار نایکوئیست |
| معیاری برای درجة پایداری یک سیستم کنترل با پسخور، مانند راکتور قدرت.یادآوری ـ این معیار در تحلیل تابع انتقال سیستم استفاده می‌شود. |
| پرتوگیری شغلی |
| پرتوگیری کارکنان در نتیجة کار آنها.یادآوری ـ این پرتوگیری می‌تواند ناشی از مواد پرتوزای استنشاق شده یا بلعیده شده طی ساعات کاری و/ یا تابش یونساز حاصل از چشمه‌های خارج بدن انسان باشد. |
| پاكسازی گاز خروجی |
| روش زدودن ناخالصی‌های گاز خروجی به وسیلة تماس بسیار نزدیک آن با مایعی که ناخالصی‌ها را به صورت انتخابی جذب می‌کند. |
| آمایش گاز خروجی |
| زدودن اجزاء پرتوزا یا آلاینده‌های شیمیایی از گازها قبل از رهاسازی آنها به داخل اتمسفر تحت شرایط کنترل شده. |
| گرمسازی اهمی |
| مد گرمسازی پلاسما طبق اثر ژول ناشی از مقاومت ویژه پلاسما.یادآوری ـ به علت این که مقاومت ویژه پلاسما با افزایش دما کاهش می‌یابد، با گرمسازی اهمی نمی‌توان به دماهای خیلی بالا دست یافت. |
| چرخة سوخت یکبار گذر |
| چرخة سوختی که در آن، سوخت تنها یک مرتبه و بدون برنامة بازفرابری از داخل راكتور هستهای عبور می‌کند. |
| نظریة یکگروهی |
| نظریة ترابرد نوترون که در آن، فرض می‌شود کلیة نوترون‌های یک جمعیت به یک گروه انرژی نوترون تعلق دارند. |
| آرایش باز |
| نوعی آرایش مغناطیسی که در آن، خطوط میدان در خارج ناحیة پلاسما، روی خودشان بسته می‌شوند.یادآوری ـ این آرایش، شامل آرایش‌های آینه‌ای، آرایش‌های کوهه‌ای و آرایش‌های هیبرید می‌باشد. |
Open Magnetic Configuration | |
| آرایش مغناطیسی باز |
| نوعی آرایش مغناطیسی که در آن، خطوط میدان در خارج ناحیة پلاسما، روی خودشان بسته می‌شوند.یادآوری ـ این آرایش، شامل آرایش‌های آینه‌ای، آرایش‌های کوهه‌ای و آرایش‌های هیبرید می‌باشد. |
| موجودی آغازی |
| پادمان مقدار مواد موجود در ناحیه‌ای معین در آغاز یک دورة زمانی مشخص. |
| گسترة بهرهبرداری |
| گسترة قدرت راکتور که در محدودة آن، راکتور بگونه‌ای طراحی می‌شود که بتواند در شرایط حالت پایدار، کار کند. |
| گیراندازی الکترون مداری |
| تبدیل پرتوزایی که در آن، هسته، یک الکترون مداری را گیر می‌اندازد. |
| خروجی |
| جداسازی ایزوتوپ‌ها (این عبارت تنها برای اشاره به خاتمه كار بیان شده است). |
| بیش کندشده |
| سیستم تکثیرساز دارای نسبت حجم كند‌کننده به سوخت بزرگتر از مقداری که پارامتر مشخصی از راکتور را فرین می‌سازد. |
