تکنیک عقیمی حشرات کنترل دو گونه مگس میوه مهم اقتصادی

تکنیک عقیمی حشرات کنترل دو گونه مگس میوه مهم اقتصادی- ایران ترجمه – Irantarjomeh

مقالات ترجمه شده آماده گروه حشره شناسی

مقالات ترجمه شده آماده کل گروه های دانشگاهی

مقالات

استفاده از تکنیک عقیمی حشرات در مناطق وسیع (SIT) برای کنترل دو گونه مگس میوه مهم اقتصادی در تایلند

خلاصه

مگس های میوه، عاملی محدود کننده در دسترسی به تجارت جهانی، بواسطه توانایی آنها در وارد آوردن  خسارت به میزبان های مختلف، بعنوان حشراتی مهم  و شناخته شده‌ای در سطح جهان بشمار می‌آیند. در تایلند، دو گونه مگس میوه Tephritid به نام های مگس شرقی میوه با نام علمی Bactrocera dorsalis و مگس میوه گوآوا (guava) با نام علمی B. correcta به عنوان حشرات کلیدی در تولید میوه ها در نظر گرفته شده اند که به طور مستقیم باعث کاهش بازده و بطور غیر مستقیم منجر به کاهش کیفیت محصول می شوند. بر این مبنا، پروژه ای پایلوت از مدیریت تلفیقی یا جامع در حوزه وسیعی از مگس های میوه با استفاده از تکنیک عقیمی حشرات (SIT) در دو منطقه مجزا در استان های Ratchaburi (غربی) و Pichit (شمالی) انجام شده است. به منظور کنترل مگس های B. dorsalis و B. correcta در انبه، شفیره هر دو گونه مگس میوه با استفاده از پرتوی گاما عقیم شدند. قبل از رها سازی در محل های مخصوص شفیره های پرتودهی شده تا مرحله بلوغ پرورش داده شدند. مونیتورینگ یا ردیابی مراقبتی با استفاده از تله های توری برای ارزیابی توزیع و پراکنش و فراوانی مگس های عقیم انجام شد. همچنین در فواصل معین از میوه ها برای ارزیابی خسارت ایجاد شده توسط مگس های دو گونه B. dorsalis و B. correcta نمونه برداری شد. در اواخر سال ۲۰۰۴ در استان Ratchaburi روش تلفیقی در کنترل مگس های میوه با کاهش خسارت از ۸۰% به ۶/۳% با موفقیت همراه بود. در استان Pichit، آلودگی انبه ها در برنامه کنترل در ظرف ۲ سال از سال ۲۰۰۳ تا سال ۲۰۰۴ از ۴۳ تا ۱۶% کاهش یافت. در نتیجه، در تایلند، رویه استفاده از تکنیک کنترل مگس میوه در منطقه وسیع (SIT) را باید به مناطق تولیدی و محصولات بیشتری، که دارای اهمیت و بازده اقتصادی قابل توجهی می‌باشند، گسترش داد.

کلمات کلیدی: مگس میوه، تکنیک عقیمی حشرات، Ratchaburi، Pichit

تکنیک عقیمی حشرات کنترل دو گونه مگس میوه مهم اقتصادی

۱- مقدمه

برنامه کنترل مگس شرقی میوه (OFF)، با نام علمی (Hendel) Bactrocera dorsalis ، به عنوان یک آفت مهم، با همکاری بین دو موسسه در تایلند، اداره توسعه کشاورزی (DOAE) و آژانس کاربرد اتم برای مصارف صلح جویانه (OAP) از یک سو، و آژانس بین المللی انرژی اتمی (IAEA) سازمان ملل از سوی دیگر آغاز بکار نمود. بر مبنای برآوردهای این برنامه، صدمات حاصله ناشی از مگس شرقی به صنعت میوه میلیون ها دلار می‌باشد که در نتیجه باعث کاهش قابل توجه میزان بازدهی و محدودیت بازار شده است. با توجه به  نگرانی های مرتبط با آلودگی محیط زیست، آثار نامطلوب بجا مانده ناشی از کاربرد سموم شیمیایی، و نیاز به حفظ و مراقبت از تنوع زیستی، لزوم بهره‌گیری از استراتژیهای مستقل – از کاربرد آفت کش‌ها و استفاده از تکنولوژیهای جدید جهت مبارزه با مگس های میوه بعنوان یک مبحث ضروری احساس می‌شود. در بین روش‌هایی که بر پایه بیولوژیکی استوار هستند، SIT بعنوان تخصصی ترین (مبتنی بر هدف) و سالم ترین (غیرهجومی) روش کنترل آفت محسوب می شود (Enkerlin, 2003). بنابراین، اداره توسعه کشاورزی (DOAE) اولین پروژه را با استفاده از SIT تکنیک عقیمی حشرات به عنوان مولفه اصلی در منطقه Paktor، در استان Ratchaburi (km² 2/7) انجام داد. بر اساس تخمین OFF، خسارت های حاصله از مگس شرقی میوه از ۸۲% در سال ۱۹۸۷، قبل از اجرای پروژه SIT، به میانگین کمتر از ۴% تقلیل یافته است (Sutantawong et al, 2004). در سال ۲۰۰۲ دومین برنامه تکنیک عقیمی حشرات در استان Pichit(km² 36)، که در ۴۵۰ کیلومتری شمال غربی Bangkok واقع شده است، اجرا شد. در سال ۲۰۰۲ سطحی از ۴۳% آلودگی در این مناطق به خاطر مگس شرقی میوه (B. dorsalis) و مگس میوه گوآوا (B. correcta, GFF) به وجود آمد (شکل ۱). در این استان تولید کنندگان انبه بخوبی سازمان دهی شده و با مشارکت با DOAE اقدام به اجرای فعالانه پروژه SIT در فضایی مشتمل بر ۳۶ کیلومتر مربع نمودند. برای حاصل آوردن مجموع تحت پوششی این برنامه، مفهوم جدید مدیریت آفت حشره مشخص شده و رویه های مرتبط در ابتدا در منطقه عملیاتی کوچکی در استان Ratchaburi  مشتمل از ۲/۷ تا ۳۴ کیلومتر مربع اعمال شد. از سال ۲۰۰۳ هر دو مگس شرقی میوه OFF و مگس میوه گوآوا GFF در این مناطق، با تلفیقی از تکنیک عقیمی حشرات و ردیابی و دیگر روش های کنترل مثل طعمه پاشی و بهداشت باغها، تحت کنترل قرار گرفتند.

مقاله کنونی بر فعالیت های این طرح، در طول سال های ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۴، متمرکز می شود و یافته‌های اصلی از تجزیه و تحلیل های اقتصادی، که برای استفاده در برنامه SIT با پوشش منطقه‌ای گسترده، در مناطق انتخابی و دیگر مناطق تولید تجاری انبه، مهیا شده است، را مورد بحث قرار می‌دهد.

تکنیک عقیمی حشرات کنترل دو گونه مگس میوه مهم اقتصادی

۲- کار و نتایج

۱-۲- تولید مگس های عقیم

هر دو گونه مگس میوه، OFF (مگس شرقی میوه) و GFF (مگس میوه گوآوا) به آسانی به طور انبوه در استان Pathumthani پرورش داده شدند و به طور معمول ظرفیت ماکزیمم پرورش ۴۰ میلیون شفیره در هفته را داشتند. دو مدل از قفس های تخم ریزی مستطیلی شکل با استیل ضد زنگ و صفحات آلومینیومی ساخته شد و تخته چندلا همراه با تور سیمی استفاده شدند (vargas, 1984). قفس های بالغین در اتاق های دارای وسایل تهویه و در دمای °C2 ± ۲۶، رطوبت نسبی ۷۰%- ۶۵ و ۱۲ ساعت روشنایی، ۱۲ ساعت تاریکی، قرار می گیرند. مگس های بالغ با رژیم غذایی مصنوعی شامل یک مخلوط به نسبت ۱:۳ از شکر و مخمر هیدرولیز تغذیه شدند و در بطری های پلی‌پروپیلین آب ریخته شد و در روی کاغذ صافی بالای قفس قرار داده شد. تخم ها از بالغین کاملاً رشد کرده جنسی با عمر ۲۵- ۱۰ روز جمع آوری شدند، سپس، بالغین تازه ظاهر شده جایگزین شدند.

تقریباً ۱۲۰۰۰۰ تخم جمع آوری شد و بر روی یک سینی فایبرگلاس که شامل ۷ کیلوگرم سبوس گندم به عنوان مایه اصلی رژیم غذایی بلکه شامل ۲۶% سبوس گندم، ۱۲% شکر، ۶/۳% مخمر خشک فشرده، ۱/۰% بنروات سدیم، ۱/۰% متیل- پی- هیدروکسی بنروات، ۲/۰% اسید استیک و ۵۸% آب بر اساس وزن تخم پاشی صورت گرفت (Sutantawong et al. 2004). مقدار رژیم غذایی تهیه شده ۱۰۹، ۱۰۷، ۳۶، ۱۲۸ و ۱۹۰ تن در سال در طول سال های ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۴ به ترتیب بودند. جمع کل  ca.، ۷۱۵، ۸۱۰، ۲۸۰، ۷۲۲ و ۱۰۹۲ میلیون شفیره در هر سال به ترتیب بودند (شکل ۲).

۲-۲- رهاسازی مگس های عقیم

هر هفته محموله هایی از شفیره های عقیم با استفاده از کامیون های یخچال دار انتقال داده شد و مستقیماً شفیره ها تا ظهورشان نگهداری می شوند. بعد از ورود محموله ها، کیسه های شفیره ها از ظرف ها بیرون آورده شده و شفیره ها در جعبه های پلاستیکی ۸۰۰ سی سی/ جعبه قرار می دهند، حدود ۳۶۰۰۰ شفیره در هر جعبه. شفیره ها به مدت ۴-۳ روز در درجه حرارت اتاق (°C 27- 26) قرار می گیرند، بعد از ظهور، بالغین عقیم برای رهاسازی به مزرعه آورده می شوند. مکان های رهاسازی ثابت به طور یکنواخت در یک الگوی شبکه مانند در مناطق رهاسازی با استفاده از تکنولوژی سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) و سیستم مکان یابی جغرافیایی (GPS) توزیع شده اند. مقدار ۲۰۰۰ مگس های عقیم B. dorsalis و ۱۰۰۰، B. correcta در هر هکتار در طول ماه های بحرانی (اکتبر تا مارچ) رهاسازی شدند.

۳-۲- منطقه رهاسازی

اولین منطقه در منطقه Paktor در استان Ratchaburi است منطقه پستی است که توسط مناطق کشت محصولات مزرعه ای احاطه شده است. باغ های انبه در این مناطق پخش  شده اند. رهاسازی بر روی انبه و باغ های میوه دیگر انجام شده بود. همانطوری که در km²4/13 از منطقه اصلی و km²21 از مناطق حائل از شالیکاری مزرعه ای و کوهستانی انجام شده بود. ۲۴ نقطه رهاسازی به فاصله ۱۰۰۰ متر با استفاده از طرح مشبک انجام گرفت. ۲۲ محل رهاسازی با فاصله ۱۰۰۰ متر در منطقه رهاسازی توسط GPS به طور یکنواخت پراکنده شدند و گسترش پیدا کردند.

در سال ۲۰۰۳، روش های مناسب برای منطقه Saklak در استان Pichitتوسعه پیدا کرده بود که یک نهالستان بزرگ انبه با ۷/۳۶ کیلومتر مربع وسعت که با مناطقی تحت کشت محصولات مزرعه ای و کوهپایه ای بودند احاطه شدند. رهاسازی در مکان ها برای توزیع بهتر مگس های عقیم با گسترش یکنواخت به فاصله ۳۵۰ متر با GPS علامت دار شده بودند.

۴-۲- فعالیت های مراقبتی

۱-۴-۲- ردیابی (مونیتورینگ) پارا فرمون ها متیل اژنول (ME) تله های Steiner که با حشره‌کش‌ها طعمه گذاری شده بود در مناطق رهاسازی با تراکم ۱ تله در هر km² قرار داده شدند (IAEA, 2003) و در یک ردیف شبکه مانند با استفاده از تکنولوژی GIS و GPS توزیع شدند. تمام تله ها هر هفته بازرسی شدند، مگس ها از تله ها برداشته شده و شناسایی و در GIS ثبت شدند (شکل های ۴ و ۵).

بر اساس آمارهای جمع آوری شده در سال ۲۰۰۲ از مگس های گرفته شده در تله های Steiner طعمه گذاری شده با متیل اژنول، دریافتند که نسبت GFF: OFF در منطقه مرکزی (برای مثال باغ های انبه) در استان Ratchaburi (از ۴:۱/۳ در سال ۲۰۰۲ به ۷:۱/۰ در سال ۲۰۰۳ و ۵/۰ در سال ۲۰۰۴ به ترتیب کاهش پیدا کرده در حالیکه در استان Pichitاز ۵/۱ در سال ۲۰۰۲ تا ۱/۱ و ۹/۰ در سال ۲۰۰۳ و ۲۰۰۴ به ترتیب بوده، از آنجایی که در جدول ۱ نشان داده شده نسبت نرهای عقیم به نرهای وحشی با مشاهده طرح حساب شده که جلوگیری از آلودگی نسبت به ریشه کنی بوده است.

۲-۴-۲- مراقبت از میوه ها در مناطق رهاسازی انجام شده است. انبه هایی با علائم آلودگی جمع‌آوری شده و در جعبه های پلاستیکی برای مشاهده ظهور و ارزیابی خسارت مگس های OFF و GFF نگهداری شدند. بعد از سال ها تلاش، درصد آلودگی در استان Ratchaburi به متوسط کمتر ۶/۳%  در ۵ سال گذشته کاهش پیدا کرده (در سال های ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۴). این تلاش ها منوط به تعداد کمی از تولید کنندگان انبه هم می شود. و در ظرف ۲ سال تحت برنامه کنترل در استان Pichit، درصد میوه آلوده از ۴۳% در سال ۲۰۰۲ به ۱۵% در سال ۲۰۰۴ کاهش پیدا کرده، از آنجایی که در شکل ۶ می بینید.

۵-۲- تکنیک های مرتبط

۱-۵-۲- نابودسازی نرها: کابرد MAT (تکنیک های نابودسازی نر) برای کاهش جمعیت نرهای وحشی OFF و GFF قبل از انجام تکنیک SIT در منطقه وسیع در استان Pichit در سال ۲۰۰۲ انجام شده بود. بلوک هایی از MAT با استفاده از فیبرهای مربع چوبی که تقریباً با ۱۰ میلی لیتر از محلول شامل ۷۵% متیل اوژنول، ۲۰% مالاتیون و ۵% زایلن آغشته شده بود تهیه شد. توزیع در باغ در منطقه وسیع با آویزان کردن بلوک های MAT در ۴ بلوک MAT در هر هکتار در هر ماه در مناطق شهری، تجاری، غیر تجاری و میزبان وحشی انجام شده بود.

۲-۵-۲- بهداشت باغ و حذف میزبان های وحشی: برای کاهش جمعیت مگس های میوه وحشی، انبه های افتاده شده و میوه های دیگر جمع آوری شدند. به تولید کنندگان آموزش داده شده که مدیریت آفت حشره ای در منطقه وسیع در ارتباط با میزبان های وحشی، تجاری و غیر تجاری است. بنابراین ۲ بار در یک سال تولید کنندگان منطقه samlek در استان Pichit گروه های سازمان‌دهی شده از تولید کنندگانی هستند که داوطلبانه میزبان های وحشی مگس های میوه را در مناطقی که پروژه دارد اجرا می شود از بین می برند.

تکنیک عقیمی حشرات کنترل دو گونه مگس میوه مهم اقتصادی

۳- ارزیابی اقتصادی

یک آنالیز (تجزیه و تحلیل) اقتصادی بطور بازنگرانه ای انجام شده و بیشتر از ۱۴ سال پروژه ای انجام شده است (از سال های ۲۰۰۱ تا ۲۰۱۴) که یک نرخ هزینه سودمندی (BCR) از ۵/۷ تا ۱ و یک سود خالص ۵/۷ میلیون دلار آمریکا را برای تولید کنندگان انبه در منطقه Paktor استان Ratchaburi نشان می دهد که با نرخ سودمند هزینه (BCR) از ۲/۱ و نرخ مفید خالص ۱۷۰ میلیون دلار آمریکا برای بازده کم از روش کنترل مرسوم مقایسه شده است (Enkerlin , 2001). بیشتر، یک ارزیابی اقتصادی در مناطق موجود و مناطق پیشنهاد شده برای توسعه توسط کارشناسان IAEA با استفاده از راه های احتمالی انجام شده است. نتایج نشان می دهد که مدیریت تلفیقی مگس های میوه در منطقه وسیع با استفاده از تکنیک SIT نرخ سود مفید هزینه را در پی خواهد داشت که بین ۲۶/۱ و ۴۷/۲ در پنجاهمین سطح درصدی خواهد بود. منطقی است که مقدار درصدی پنجاهمین را به عنوان سود خالص در نظر بگیریم که در جدول ۳ نشان داده شده و انتظار می رود (knight, 2002). بنابراین روشن خواهد شد که این پروژه از لحاظ اقتصادی مناسب و مطلوب است.