در این قسمت لغات زمین شناسی – جغرافی بخش 12 عرضه شده است.
لغات زمین شناسی – جغرافی صفحه اصلی – کلیک کنید
خرید لغات زمین شناسی – جغرافی / مجموع لغات در کل رشته ها / لغات بر حسب گروه بندی چند رشته
لغات زمین شناسی – جغرافی بخش 12
سفره های رورانده | nappe |
روراند- چین خوابیده ای كه از محل اصلی خود حركت زیادی كرده و از دامنه زیرین خود جدا شده باشد | Nappes |
تنگبار- قسمتی از بستر یك رودخانه یا یك دره و یا یك معبر كه تنگ و باریك باشد | Narrow |
میزان ولادت | Natality |
ملت | Nation |
ملی | National |
پارك ملی- ناحیه یا مكانی كه از نظر مطالعات علمی و گردشگری همگانی از جنبه های گوناگونی مانند زندگی جانوران، گیاهان و آثار باستانی، منطقۀ حفاظت شده اعلام شود | National park |
ثروت ملی- مجموع ارزش پولی تمام اموال و داراییهای اقتصادی كه در زمان مشخص در تصرف افراد یك ملت قرار دارد | National wealth |
آبهای ملی- آبهای داخلی و آبهای سرزمین یك كشور. | National waters |
ملی گرایی عقاید و احساسات ملی یک ملت | Nationalism |
ملیت | Nationality |
بومی | Native |
مرز طبیعی گونه ای مرز بین المللی که بر یک عارضه مشخص جغرافیایی مانند رودخانه منطبق باشد | Natural boundary |
رشد طبیعی | Natural growth |
افزایش طبیعی- منظور آن نوعی از افزایش جمعیت است كه از فزونی موالید بر مرگ و میر نشأت می گیرد. | Natural increase |
چشم انداز طبیعی- بیان مرئی از طبیعت كه بر اساس وضع كنونی اطلاعات انسان تا زمانی نه چندان دور، آثار مداخلۀ انسان را بر چهره نداشته است | Natural landscape |
حرکات طبیعی | Natural movements |
پدیده های طبیعی- این نوع پدیده ها توسط عوامل طبیعی ساخته می شوند و انسان در ایجاد آن نقشی ندارد | Natural phenomena |
پدیده های طبیعی، حوادث طبیعی | natural phenomena |
انتخاب طبیعی گزینش طبیعت از میان مناسب ترین انواع جانوران و گیاهان | Natural selection |
منطقه حفاظت شده منطقه ای که زندگی گیاهی و جانوری آن تحت حفاظت و کنترل قرار گرفته باشد | Nature reserve |
خاورنزدیک ناحیه ای مشتمل بر بخشی از آسیای غربی که در جنوب اتحاد جماهیر شوروی قرار داشته و شامل ترکیه، قبرس، سوریه، لبنان،فلسطین، اردن، شبه جزیره عربستان،ایران و عراق می باشد. | Near east |
منفی | negative |
نئوتکتونیک، فعالیت زمین ساختی در کواترنر | neotectonics |
ابرنما- دستگاهی است كه برای اندازه گیری سرعت و جهت حركت ابر به كار می رود | Nephoscope |
نپتون هشتمین سیاره منظومه شمسی که بخاطر فاصله زیاد از زمین با چشم غیرمسلح دیده نمی شود | Neptune |
شبكه- شبكه یك نمودار ترسیمی یا تصویری از پروژه است كه فعالیتهای پروژه و روابط میان آنها را نمایش می دهد | Network |
شهرهای جدید اقماری- عبارتست از اجتماعات برنامه ریزی شده ای در درون حوزۀ كلان شهرها كه با شهر مركزی پیوندهای عملكردی مستحكمی را حفظ می كنند | New satellite cities |
نیکل فلزی است نقره یی رنگ و براق از خانواده آهن و بسیار صیقل پذیر. | Nickel |
ازت- یكی از مهمترین گازهای موجود در جو زمین كه تقریبا 78 درصد حجم هوای خشك را پر كرده است | Nitrogen |
برفساب- فرسایش حاصله از تاثیر برف را برفساب می گویند | nivation |
ندول تراکم موادی از جنس سیلیس یا آهک و یا آهن بصورت نامرتب و نامنظم و احیاناً با تبلور مجدد یا تبلور مخفی. | Nodule |
چادر نشین | nomadic |
کوچ نشینی | nomadism |
ظهر لحظه عبور مرکز خورشید از فراز نصف النهار هر محل را ظهر آن محل می گویند | Noon |
نقطه شمالی نقطه ای که از تلاقی افق عالم و نیمه بالای نصف النهار ایستگاه بوجود می آید | North point |
نواختران ستارگانی که از تاریکی نسبی خارج شده و روشنی بسیار می یابند و سپس اندک اندک به تاریکی می گرایند | Nova(s) |
انرژی هسته ای انرژی موجود در فعل وانفعالات هسته ای | Nuclear energy |
واحه منطقه ای درون کویر که دارای آب کافی بوده و برای زیست انسان و رشد گیاهان مناسب باشد | Oasis |
هدف عبارتست از یک تخمین موقت اما دقیق در ارتباط با نتایج مطلوب آینده که به صورت بسیار دقیق و با دقت بالا قابل پیش بینی نیست اما انتظار می رود که با سعی و کوشش به آنها دست پیدا کرده و برای آنها منابع مهمی تجهیز می شود | Objective |
رصدخانه ساختمان و یا سازمانی که برای ثبت پدیده های نجومی تأسیس شده است. | Observatory |
اتفاق افتادن | Occur |
اقیانوس پهناورترین فرورفتگی های سطح زمین را که از آب پرشده است، اقیانوس می نامند. | Ocean |
جریان های دریائی- جابجائی آب سطحی اقیانوسها را جریان های دریائی می گویند و مهمترین علت جریان های دریایی وزش بادهای غالب و اختلاف چگالی ناشی از تغییر دما یا شوری آب است | Ocean currents |
اقیانوسیه (استرالیا)- یكی از قاره های زمین واقع در نیمكره جنوبی و نیمكره شرقی به وسعت 7،678،974 كیلومتر مربع | Oceania |
شیارهای باریک اقیانوسی | oceanic trenches |
اقیانوس شناسی- بررسی علمی دربارۀ وابسته به اقیانوس را اقیانوس شناسی می گویند | Oceanography |
اکتا نسبتی از آسمان که به وسیله ابر پوشیده شده باشد. | Okta |
زیتون- میوه ای كه در آب و هوای مدیترانه ای می روید و دارای برگ های باریكی است | Olive |
دامنه برفگیر دامنه ای از کوه که از دریافت نور آفتاب محروم باشد و معمولا از برف انباشته شده و تا مدتها باقی می ماند. | Opaco /adret |
حَوّا صورت فلکی واقع در جنوب به صورت مردی که ماری در دست دارد تصویر شده است. | Ophiuchus / serpentarius |
اندازۀ بهینه شهر | Optimal city size |
جمعیت مطلوب تعداد نفراتی که با توجه به امکانات محیط بتوانند در یک منطقه زندگی کنند و از مزایای یک زندگی مناسب بهره مند شوند. | Optimum population |
مدار خطی فرضی که سیارات در گردش انتقالی خود بدور خوشید آن را می پیمایند | Orbit / parallel |
ارس درخت جنگلی سخت ومقاومی است که در مناطق سرد سیر و مرتفع می روید. رویش ارس در گریوان از سرچشمه شروع ودر دره های سالوک به اوج خود رسیده وبه صورت نسبتا انبوه وجنگل ارس دیده می شود. | ores |
جبّار نام یکی از صورت های فلکی که ظاهرا\” مرد چماق بدستی را که دارای شمشیر و حمایل است نشان میدهد. | Orion |
کوهزا نیروهایی که باعث تاخوردن چینه های زمین شوند و به کوهزایی منجر گردند | Orogenic |
کوهزایی پدید آمدن کوه از راه تاخوردن چشمه های زمین. | Orogeny |
روراندگی- راندگی افقی توده ای از سنگ روی سنگهای دیگر در امتداد یك گسستگی | Over thrust |
روراندگی،گسل رورانده، گسل راندگی است كه زاویه شیب آن كمتر از 10 درجه و لغزش كلی آن زیاد است | Over thrust fault |
ابرناك- آسمانی كه كاملا از ابر پوشیده شده باشد. این اصطلاح بیشتر در فن هواشناسی بكار می رود | Overcast |
چین برگشته یک تاقدیس متقارن که تحت تأثیر نیروهای قابل توجهی کاملا\” تحت فشار یا تاخوردگی قرار گرفته باشد. | Overfold |
روراندگی راندگی افقی توده ای از سنگ روی سنگهای دیگر در امتداد یک گسستگی. | Overthrust |
اکسیداسیون ترکیب شبه فلز یا فلز با اکسیژن | Oxidation |
اکسیژن مهمترین گاز موجود در جو زمین که عنصری است بی رنگ و بی بو و طعم، نقش حیاتی در زندگی انسان و سایر موجودات دارد. | Oxygen |
اوزون- نوعی گاز اكسیژن كه آبی كمرنگ بوده و به مقدار خیلی كم در جو زمین و به مقدار بیشتر در ارتفاع 20تا35 كیلومتری سطح زمین دیده می شود. این لایه باعث جذب اشعه ماوراء بنفش نور خورشید گردیده و موجبات گرم شدن لایه های زیرین اتمسفر را فراهم می آورد | Ozone |
اقیانوس- یا اقیانوس كبیر پهناورترین و بزرگترین اقیانوس كره زمین است | Pacific ocean |
شالی شلتوک برنجی که هنوز پوستش کنده نشده باشد | Paddy |
جغرافیای دیرینه- بررسی وضعیت پوسته زمین از نظر قرار گرفتن خشكی ها و دریاها در روزگاران گذشته | Paleogeography |
پاناما- تنگه ایست میان اقیانوس اطلس و اقیانوس كبیر كه آمریكای مركزی را از آمریكای شمالی جدا می ساز | Panama |
باریكه- باریكه ای از سرزمین یك كشور كه در امتداد كرانه های كشور همسایه پیش رفته باشد | Panhandle |
پارك، فضای سبز شهری- به فضاهای سبز تفریحی كه كلیه شهروندان امكان استفاده از آن را دارند پارك می گویند | park |
پارك وی، بیشه راه- بزرگراه شریانی كه ترافیك آن جاری نیست و قسمتی از آن در دسترس بوده و یا بطور كامل، محدودیت دسترسی دارد | Parkway |
مجلس هیئت عالی مقننه یک واحد سیاسی عمده که در کشورهای مختلف به اسامی گوناگون نامیده می شود | parliament |
پشتو یکی از زبانهای ایرانی خاوری که بیشتر در غرب و جنوب افغانستان و شمال غرب پاکستان رواج داشته است. این زبان که الفبای آن فارسی است به عنوان زبان رسمی افغانستان شناخته شده است. | Pashtu |
گردنه معبری از یک طرف کوه بطرف دیگر که از نقاط مجاور پائین تر باشد | Pass |
معبر گذرگاه – محلی از رودخانه که بتوان از آن عبور کرد | Passage |
دامپروری نوعی دامداری که طی آن دام های مانند گاو، گوسفند، خوک و امثال آن را تحت شرایط مناسبی نگهداری و پرورش داده و از شیر، گوشت، پشم و یا پوست آن ها استفاده می گردد. | Pastoral farming |
چراگاه علفزاری که برای چرای چهارپایان اثلی اختصاص داده می شود. | Pasture |
الگو، نمونه، مدل مؤلف:دکتر رحیم سرور | pattern |
اوج- دوره ای كه تقاضا برای خدمات حمل و نقل در بالاترین اندازه است | peak |
ریگ- ریگ عبارت از خرده سنگی است كه بوسیله باد یا آب سائیده شده و تقریباً گرد و صیقلی گردیده باشد | Pebble |
ریگ پشته توده ی از ریگ که روی هم انباشته شده باشد. | Pebble mound |
دشت سر – دشت پایکوهی که دامنه ها را به سطوح همار دشت اتصال میدهند معادل انگلیسی آن را گلاسی گویند | pediment |
دشت سنگ فرشی، پدیپلین | pediplain |
پگماتیت نوعی سنگ آذرین که کاملا\” سخت و متراکم بوده و از دانه های بلورین درشتی تشکیل یافته است. | Pegmatite |
شبه جزیره- بخشی از خشكی را كه در آب پیش رفته باشد و سه طرف آن را آب گرفته باشد. مانند شبه جزیره عربستان | Peninsula |
حضیض نقطه ای از گردشگاه یا مدار ماه یا ماواره بدور زمین که کمترین فاصله از کره زمین را داشته باشد. | Perigee |
دوره یکی از تقسیمات زمانی که کوتاهتر از دوران و درازتر از دور است. | Period |
یخبندان دائمی یخبندان همیشگی خاک و مواد پوسته زمین که ژرفای آن گاه به میزان قابل توجهی می رسد | Permafrost |
سنگهای نفوذپذیر- سنگهای سوراخ داری كه آب بدرون آن ها نفوذ كرده و به آسانی از آن ها عبور كند | Permeable rocks/ pervious rocks |
پرمین ششمین دور زمین شناسی از دوران دیرین زیوی ) کهن زیست ) که از 270-225 میلیون سال بدرازا کشیده است. | Permian |
پیرامون- در الگوی مركز، پیرامون به مناطقی گفته می شود كه خارج از مركز قرار دارد | periphery |
پرسیا یونانیان باستان این نام را که مشتق از نام استان فارس بود به تمام ایران اطلاق میکردند و تاکنون نیز در تمام اروپا باقی و شایع است. | Persia |
پتروشیمی صنعت اشتقاق مواد شیمیایی از مواد نفتی یا گاز طبیعی. | petrochemistry |
سنگزائی- عمدتاً پدید آمدن سنگ ها به خصوص سنگهای آذرین را گویند | Petrogenesis |
نفت عبارت از مخلوطی از ئیدوکربن های جامد و مایع و گاز که معمولاً با حفر چاههای مخصوص از زیر زمین استخراج می گردد | Petroleum |
پدیده،حادثه،نمود این پدیده ها از فعالیت انسان در راه دخل و تصرف محیط طبیعی و ایجاد تغییر در آن به وجود می آیند. مانند شهر، روستا | phenomenon |
فوتون جزء تجزیه ناپذیر انرژی الکترومغناطیسی و یا یک کوانتوم انرژی الکترومغناطیسی | Photon |
فتواستات کپی برداری از روی نقشه یا تصاویر دیگر از راه برگردانیدن تصویر منفی کاغذی به تصویر مثبت کاغذی | Photostat |
فتوسنتز- تشكیل مواد آلی در اندام گیاهان عالی از تركیب انیدرید كربنیك با آب، تحت تأثیر نور خورشید | Photosynthesis |
جغرافیای طبیعی- شاخه ای از جغرافیا، كه عوارض طبیعی زمین را مورد بررسی قرار می دهد و دربارۀ شكل و ریخت پوسته زمین گفتگو می كند | Physical geography |
حدود طبیعی، تعیین و معرفی حدو حدودیک واحد سیاسی-اداری یا پهنه و مکان جغرافیایی به وسیله شرایط و مؤلفه های طبیعی مانند ناهمواریها، رودها و دریاها، پوشش گیاهی و… حدود طبیعی نامیده می شود. | Physical limit |
کوهپایه یا دامنه کوه، منطقه ای که در پای کوه واقع شده باشد | piedmont |
فرسایش تونلی | piping |
حوت دوازدهمین صورت فلکی در منطقه البروج و دوازدهمین برج. | Pisces |
قیر محصول باقیمانده از تقطیر نفت خام و قطران است و برای آسفالت و عایق سازی سقف و کف ساختمان ها کاربرد دارد | Pitch |
پلاژ واژه فرانسوی به مفهوم ساحلی از دریا که از شن وماسه پوشیده شده باشد. | Plage |
دشت،یک ناحیه وسیع مسطح همراه با شیب ملایم، و معمولاً کم ارتفاع. جلگه ، | Plain |
هامون زمین مسطح و پوشیده از قشر خاکی که معمولاً ارتفاع کمی از سطح دریا داشته باشد | Plain/desert |
پلان- نقشه مقیاس بزرگی كه كلیه عوارض حتی راهها به شكل واقعی خود رسم گردند | Plan |
برنامه- توالی گام به كام اقدامهایی توسط سیاستگذاران كه برای دستیابی به اهداف در محدوده ای معین اعمال می شود | plane |
بادهای سیاره ای- آن دسته از بادهائی كه به دلیل گردش كلی هوا پدید می آیند | Planetary winds |
سیارات- اجرام فلكی منظومه شمسی غیر از شهاب ها و ستارگان دنباله دار كه حول خورشید گردش می كنند | Planets |
پلانیمتر دستگاهی برای اندازه گیری مساحت قطعاتی از نقشه که فاقد شکل هندسی هستند | planimeter |
گیاه نام عام آن درسته از موجودات زنده که ظاهراً حرکتی ندادند و در یک جا ثابت هستند و مواد معدنی را مستقیماً از محیط اطراف خود دریافت می کنند و بوسیله عمل کربن گیری، مواد آلی قابل استفاده ای برای تغذیه سلول های خود بوجود می آورند | Plant |
صفحه | plate |
قلات سرزمین مرتفع و تقریباً هموار و مسطحی است که گهگاه رشته ارتفاعات و دره هایی نیز در آن به چشم می خورد | Plateau |
ایوان زمین سکومانند و تقریبا\” تراز و مسطح را گویند. | platform |
مسیله حوضه و یا آبگیر جویبارهای فصلی و سیلاب هایی که دریاچه های شور و کم عمقی را پدید آورده و پیرامون آن را شوره زارهای پهناور و گِل زارهای قلیایی فرا گرفته باشد | Playa |
پروین- دسته ای مركب از 6 تا 10 ستاره واقع در صورت فلكی ثور. از جنبۀ نجومی پروین یا ثریا عبارت از خوشه ای است مركب از چند صد ستاره كه با هم در فضا حركت می كنند | Pleiades |
پلیئستوسن پنجمین دوره از دوران نوزیوی(نوزیست) و یا نخستین دور از دوره چهارم زمین شناسی که از یک میلیون تا یازده هزار سال پیش به درازا کشیده و با پیدایش انسان توأم بوده است. | Pleistocene |
چین خوردگی تحول و تغییر شکلی که در شکل طبقات زمین بر اثر فشارهای جانبی و جنبش های کوهزایی حاصل می شود و نتیجه اش تشکیل پستی ها و بلندی ها و عدم نظم طبقات قبلی است. | plissement |
شاغول- ریسمانی كه وزنه ای به انتهای آن آویخته باشد.اگر شاغول را از یك سر گرفته و از سر دیگر كه وزنه به آن متصل است آن را رها سازند ریسمان در امتداد قائم و یا در امتداد كشش زمین قرار خواهد گرفت | Plumb line |
پلوتون- نهمین سیاره از منظومه شمسی است كه ظاهرا بیرونی ترین اعضاء از خانواده خورشید می باشد | Pluto |
جبهه قطبی- جبهه هوای بزرگی واقع در شمال اقیانوس آرام و شمال اقیانوس اطلس كه از برخورد توده هواهای دریایی قطبی و دریایی استوایی بوجود آمده باشد | Polar front |
ستاره قطبی- عنوان نزدیكترین ستاره به قطب شمال كره عالم. هزاران سال است كه ستاره جدی از صورت فلكی خرس كوچك، ستاره قطبی است و به همین مناسبت معمولاً اصطلاح ستاره قطبی با ستاره جدی مترادف است | Polar star |
بادهای قطبی- بادسردی كه از مناطق قطبی بسوی مناطق معتدله می وزد | Polar winds |
جدی- ستاره آلفا از صورت فلكی دب اصغر كه در حال حاضر در راستای شمالی محور چرخش زمین قرار گرفته و بنام ستاره قطبی معروف است | polaris |
قطب هر یک از دو نقطه تقاطع محور چرخش زمین با سطح آن که آنها را قطبهای زمین یا قطبین جغرافیایی می گویند | Pole |
آلودگی | pollution |
حوض گودالی که بطور مصنوعی حفر شده و بدنه آن را با سیمان و یا مصالح دیگر اندود کرده باشند تا از رفتن آب آن جلوگیری شود و برای مدتی آب در آن نگهداری گردد. | Pond |
انفجار جمعیت افزایش ناگهانی جمعیت یک واحد سرزمینی را انفجار جمعیت می گویند. | Population explosion |
جمعیت | population |
انفجار جمعیت- افزایش ناگهانی جمعیت یك واحد سرزمینی را انفجار جمعیت می گویند | Population explosion |
آینده نگری جمعیت- با در نظر گرفتن تغییرات اساسی جمعیت نظیر باروری، مرگ و میر و مهاجرت با فرض ثبات آنها پیش بینی جمعیت در آینده ای مشخص قابل تحقق است. | Population projection |
هرم جمعیت توزیع سنی جمعیت در گروههای سنی، معمولاً پنجساله و به شکل هرم سنی یا هرم جمعیت تجلی می نماید | Population pyramid |
بندر، بندرگاه- لنگرگاه، مأمن، پناهگاه، مبدأ مسافرت و محلی كه باركشتی از آنجا حمل می شود و یا به آنجا انتقال می یابد | port |
پوند از آحاد چرم و وزن در بعضی کشورهای انگلیسی زبان. | Pound |
پرکامبرین بخشی از ازمنه زمین شناسی که جلوتر از دوران دیرین زیوی(کهن زیست ) آغاز شده و به حدود 600 میلیون سال پیش پایان یافته است. | Pre-Cambrian |
ریزش نزول باران و برف و انتقال رطوبت از جو به سطح زمین. | Precipitation |
رسوب موادی که از حالت محلول در مایع، بصورت جامد جدا شود و همچنین عمل جدا شدن آنها را نیز می گویند. | Precipitation |
باد غالب- بادی كه غالبا ا زجهت معینی بوزد، و وفور آن از سایر بادهای آن منطقه بیشتر باشد | Prevailing wind |
امواج اولیه- دستگاه لرزه نگار به هنگام وقوع زمین لرزه نوسان هائی را ثبت می كند كه از سه قسمت مجزا تشكیل یافته اند. نخستین دسته از نوسان های مزبور را امواج اولیه می نامند كه از نوع امواج طولی هستند | Primary waves |