تکمیلهای نرم کننده
تکمیلهای نرم کننده – www.irantarjomeh.ir
مقالات ترجمه شده آماده گروه نساجی
مقالات ترجمه شده آماده کل گروه های دانشگاهی
مقالات
قیمت
قیمت این مقاله: 38000 تومان (ایران ترجمه - Irantarjomeh)
توضیح
بخش زیادی از این مقاله بصورت رایگان ذیلا قابل مطالعه می باشد.
شماره | ۱۱۷ |
کد مقاله | TXT117 |
مترجم | گروه مترجمین ایران ترجمه – irantarjomeh.ir |
نام فارسی | تکمیلهای نرم کننده |
نام انگلیسی | Softening finishes |
تعداد صفحه به فارسی | ۲۸ |
تعداد صفحه به انگلیسی | ۱۴ |
کلمات کلیدی به فارسی | تکمیل- نرم کننده |
کلمات کلیدی به انگلیسی | Finishes- Softening |
مرجع به فارسی | شرکت انتشاراتی وودهد |
مرجع به انگلیسی | Woodhead Publishing Ltd |
کشور | انگلستان |
تکمیلهای نرم کننده
۱-۳٫ مقدمه
تکمیلهای نرم کننده از جمله مهمترین عملیات شیمیایی منسوجات پس از تولید می باشد. منسوجات با نرم کننده های شیمیایی می توانند به زیر دست نرم خوشایند قابل ارتجاع، نرم ، صاف و پرزدار، نرمی، انعطاف پذیری بیشتر و آراستگی و خمش پذیری بهتر دست یابند. زیر دست پارچه یک احساس درونی با پوست است هنگامی پارچه بافته با سر انگشتان لمس میشود و به آرامی فشار داده میشود. نرمی احساس شده یک پارچه ترکیبی از چندین پدیده فیزیکی قابل اندازه گیری مانند کشسان بودن، قابلیت فشردگی و نرمی سرچشمه می گیرد. منسوجات در هنگام تولید میتوانند شکننده شوند زیرا روغنها و مومهای طبیعی یا افزودنی های الیاف حذف میشوند. تکمیلهای نرم کننده این عیب را برطرف میکند و حتی قابلیت ارتجاعی اولیه را اصلاح میکند. سایر خواص اصلاح شده بوسیله نرم کنندهها شامل احساس زیردست پر تراکم، خواص آنتی استاتیک و قابلیت دوخت میباشد. گاهی اوقات همراه با نرم کنندههای شیمیایی عیوبی دیده میشود که شامل کاهش ثبات سایشی، زرد شدگی پارچههای سفید، تغییرات در ته رنگ پارچههای رنگی و لغزندگی ساختار پارچه میباشد.
۲-۳٫ مکانیسم های اثر نرم کن
نرم کننده ها اثرات اصلی خود را به روی سطح الیاف میگذارند. علاوه بر این، مولکولهای کوچک نرم کننده در الیاف نفوذ میکنند و یک پلاستیکی شدن داخلی را در پلیمر تشکیل دهنده لیف ایجاد میکنند که این عمل از طریق کاهش دمای انتقال شیشهای Tg صورت میگیرد. آرایش فیزیکی مولکولهای نرم کننده متداول بر روی سطح الیاف مهم است و در شکل ۱-۳ نشان داده شده است. این آرایش به ماهیت یونی مولکول نرم کننده و آبگریزی نسبی سطح لیف بستگی دارد. نرم کننده های کاتیونی پایانه های باردار مثبت خود را به سمت الیاف باردار جزئی منفی جهت میدهند (پتانسیل زتا) و یک سطح جدید از زنجیرهای کربنی آبگریز ایجاد میکنند که نرم کنندگی عالی مخصوصی را فراهم میکنند و با نرم کنندههای کاتیونی، نرمی (چرب بودن) دیده میشود. از طرف دیگر، نرم کنندههای آنیونی پایانههای باردار منفی خود را به سمت سطح الیاف جهت میدهند و از سطح الیاف دفع میشوند. این امر به آبگریزی بیشتر از نرم کننده های کاتیونی منجر میشود اما نسبت به نرم کننده های کاتیونی، نرم شدگی کمتری حاصل میشود. جهتگیری نرم کنندههای غیر یونی به ماهیت سطح لیف و به بخش آبدوست نرم کننده که به سطوح آبدوست جذب میشود و به بخش آبگریز آن که به سطح آبگریز جذب میشود، بستگی دارد.
تکمیلهای نرم کننده
۳-۳٫ نمونه منسوجات تکمیل شده با نرم کننده ها
تقریبا تمام پوشاک و منسوجات مبلمان خانگی با نرم کنندهها نرم میشوند زیرا زیر دست یک پارچه برای اغلب خریداران و مصرف کنندگان خصوصیات بسیار مهمی است. تقریبا هر شخصی که یک پارچه را امتحان میکند بطور اتوماتیک آن را با انگشتان خود لمس میکند تا به زیردست آن پی برد. فقط چند پارچه مخصوص نمیتواند پرداخت نرم کننده را به خود بگیرد بنابراین آسانتر است بگوییم که پارچهها نرم نمیشوند. این امر شامل پوششهای دیوار، فرش و اغلب منسوجات صنعتی میشود.
۴-۳٫ انواع محصولات و شیمی آنها
اغلب نرم کنندهها شامل مولکولهایی با بخشهای آبگریز و آبدوست، هر دو، میباشند. بنابراین، آنها میتوانند بصورت مواد فعال سطحی (عوامل فعال سطحی) طبقهبندی شوند و معلوم شده که در سطوح الیاف متمرکز میشوند. اغلب نرم کننده ها انحلال پذیری کمی در آب دارند. بنابراین، محصولات نرم کاری معمولا بصورت امولسیونهای روغن در آب که شامل ۳۰- ۲۰% مواد جامد است، فروخته میشوند. مولکولهای نرم کننده نوعا شامل یک گروه آلکیلی بلند، گاهی اوقات شاخهدار، دارای بیش از ۱۶ اتم کربن تا ۲۲ اتم کربن میباشند اما اغلب آنها ۱۸ اتم کربن دارند که با باقیمانده استیریل مطابقت دارد.
۱-۴-۳٫ نرم کنندههای کاتیونی
شکل ۲-۳ ساختار نرم کننده های کاتیونی نوعی مثلا N و N ـ دیاستثاریل ـ N و N ـ دیمتیل آمونیم کلرید (DSDMAC) را نشان میدهد. نرم کنندههای کاتیونی بهترین نرم کننده ها هستند و در برابر شستشو نسبتا با دوام میباشند. آنها میتوانند به وسیله استخراج برای تمام الیاف از الیاف بسیار چرب تا اجناس با قابلیت شستشوی نسبی بکار برده شوند. آنها یک سطح آبگریز با خواص مرطوب شدگی مجدد ضعیف را فراهم میکنند زیرا گروههای آبگریز آنها به سمت دور از سطح لیف جهتگیری کردهاند. آنها معمولا با محصولات آنیونی ناسازگارند (رسوب غیر قابل حل ایجاد میکنند).
۲-۴-۳٫ نرم کنندههای آنیونی
نرم کنندههای آنیونی در دماهای انجام فرآیند عادی نساجی پایداری حرارتی دارند و با سایر اجزای رنگ و حمامهای سفیدگری سازگار هستند. آنها میتوانند به آسانی شسته شوند و اثرات آنتی استاتیک قوی و خواص مرطوب شدگی مجدد خوبی را فراهم میکنند زیرا گروههای آنیونی آنها به سمت بیرون جهتگیری میکنند و توسط یک لایه ضخیم هیدارسیون احاطه میشوند.
۳-۴-۳٫ نرم کننده های آمفوتری
خواص نوعی شامل اثرات نرم کنندگی خوب، دوام کم در برابر شستشو و اثرات آنتی استاتیک بالا میباشند (به علت ویژگی یونی قوی آنها). آنها نسبت به محصولات کاتیونی مشابه مشکلات اکولوژیکی بیشتری دارند.
۴-۴-۳ نرم کنندههای غیر یونی بر پایه پارافین و پلی اتیلن
پلی اتیلن (شکل ۵-۳) میتواند بوسیله اکسایش در هود در هنگام ذوب و در فشار بالا با افزایش ویژگی آبدوستی (عمدتا گروههای کربوکسیلیک اسید) اصلاح شود. امولسیون سازی در حضور قلیا (باز)، محصولات پایدارتر با کیفیت بالاتر ایجاد میکند. آنها نرمی (چرب بودن) بالایی (اصطکاک سطحی کاهش یافتهای) را نشان میدهند لذا در برابر خشکشویی ناپایدار هستند، آنها در برابر شرایط pH بالا و حرارت دادن تحت شرایط انجام فرآیند عادی نساجی پایدار هستند و نسبتا گرانبها بوده و با اغلب مواد شیمیایی نساجی سازگارند.
۵-۴-۳٫ نرم کننده های غیر یونی اتوکسیلات دار شده
این اترهای پلیگلیکولی با افزودن اتیلن اکسید به الکلهای چرب، کربوکسیلیک اسیدها، استرها، آمیدها و آمینها سنتز میشوند (ساخته میشوند) (شکل ۵-۳) آنها مواد فعال سطحی هستند و اغلب به عنوان عوامل آنتی استاتیک و به عنوان ترکیبات روغنهای ریسندگی مورد استفاده قرار میگیرند. خصوصیات اصلی آنها میل ترکیبی و آبدوستی نسبتا، عدم زردشدگی و گاهی اوقات اثر نرم کنندگی کم و چرب بودن کم و توانایی کف کردن در طی انجام فرآیند میباشند.
تکمیلهای نرم کننده
۶-۴-۳٫ نرم کننده های سیلیکونی
مثالهای غیر یونی و کاتیونی نرم کننده های سیلیکونی در شکل ۶-۳ نشان داده شدهاند. آنها نرمی بالا، زیر دست منحصر بفرد، چرب بودن بالا، قابلیت دوخت خوب، قابلیت ارتجاعی کشسان، بازیافت چروک، مقاومت در برابر ساییدگی و استحکام در برابر پاره شدن را فراهم میکنند. آنها پایداری دمایی دوام خوبی را نشان میدهند و محصولاتی از آنها که فیلمهای دارای پیوند عرضی ایجاد میکنند، دارای درجه بالایی از پایداری هستند و محدوده خواصی از آبگریزی تا آبدوستی نشان میدهند [۱۱و۱۰]. خواص سیلیکون مربوط به منسوجات مفصلتر بوسیله Mooney توصیف شده است [۷].
نرم افزارهای سیلیکونی، بسته به روشهای سنتز آنها میتوانند شامل مقادیر متغیری از اولیگومرهای سیلوکسان فرار باشند. این اولیگومرها همراه با امولسیون سازهای فرار میتوانند سبب مشکلات آلودگی در هوای ضایعاتی حاصل از چارچوب های پارچه خشککنی شوند [۱۲]. سیلیکونها در پرداخت منسوجات، به عنوان دفع کنندههای آب، پرداخت کنندههای الاستومری، پوششها و کفزدایی نیز مورد استفاده قرار میگیرند.
۵-۳٫ مقایسه شماتیک خواص مهم نرم کننده ها
یک بررسی اجمالی از خواص عمومی انواع فرم کننده های شیمیایی مختلف در جدول ۳ ارائه شده است. طبیعتا، نرم کنندههای غیر یونی بهترین سازگاری را با سایر تکمیلهای نرم کننده دارند.
۶-۳٫ سازگاری و قابلیت ترکیب
تکمیلهای نرم کننده اغلب با مراقبت آسان و عملیات آنتی استاتیک همراه میشود. به عنوان یک قانون کلی، نرم کنندههای آبگریز سبب زیر دست نرم اضافی میشوند. در حالیکه نرم کننده های آبدوست باعث پرشدگی میشوند. اغلب نرم کننده ها در ترکیب با فلوئوروکربنها، روغن گریزی (دفع روغن) را کاهش میدهند. بعضی از نرم کنندههای یونی، فعال سطحی و دارای سیلیکون آزاد با مواد آبگریز ناسازگارند. از آنجا که نرم کنندهها معمولا چرب کنندههای عالی الیاف نیز هستند، تکمیلهای نرم کننده اغلب، خواص ضد پرزدهی و لغزیدگی ضعیفی را نشان میدهند.
۷- ۳٫ روشهای اندازهگیری و آزمایش
زیر دست پارچه به صورت کیفیت تخمینی یک پارچه تعریف میشود و به صورت واکنش حسی لامسه ارزیابی میشود و در مغز ما به یک مقدار کل جمع زده میشود. [۵ و ۱۵]. اجزای مهم دریافت حسی، نرمی (صاف بودن)، قابلیت فشردگی و کشسان بودن نمونه پارچه میباشند. چون زیر دست پارچه در ابتدا یک احساس ذهنی است ـ مشابه اثر رنگ ـ تلاشهایی برای یافتن روشهایی جهت ارزیابی ذهنی زیر دست پارچه انجام شده است. در حالیکه اندازهگیری دستگاهی رنگ در کنترل کیفیت منسوجات بسیار عمومیت دارد، اندازهگیری دستگاهی زیر دست پارچه هنوز موضوع بحث است و ارزیابی زیر دست به صورت ذهنی و دستی هنوز مهمترین روش است. روشهای ساده برای اندازهگیری چند جنبه از زیر دست پارچه بوسیله Dawes و Owen توصیف شده است
تکمیلهای نرم کننده
۸-۳ خصوصیات و عیبیابی تکمیلهای نرم کننده
ریزامولسیونهای نرم کننده ها، عمدتا سیلیکونهای اصلاح شده با آمینو، اثرات نرم کنندگی مخصوصی ایجاد میکنند. ضریب اصلی آنها پایداری امولسیونی بالای آنها است. این امر برای کاربردهای دارای برش زیاد مانند ماشینهای رنگرزی بستهای یا فورانی مهم است. امولسیونهایی که پایداری برشی عالی ندارند میتوانند به صورت واقعی تجزیه شوند و ذرات نرم کننده را بر روی تجهیزات و پارچههایی که حذف آنها یا غیر ممکن و یا خیلی دشوار است، رسوب دهند.
پایداری امولسیونی
هنگامی که پایداری امولسیون عادی (نه ریزامولسیون) در یک فرآیند رمق کشی خیلی بالاست، اثر نرم کنندگی کاهش مییابد. یک امولسیون با پایداری متوسط بهترین نتیجه را میدهد که احتمالا به این علت است که قطرات کوچک نرم کننده امولسیون ساز میتواند به سطح لیف رمقکشی شود. پایداری امولسیونی ضعیف به رنگ پسدهی میشود.
نرم کننده های واکنش پذیر
بعضی از نرم کننده ها گروههای عاملی دارند که میتوانند با گروههای مربوط به بعضی از الیاف واکنش دهند، به عنوان مثال آمینهای متیلولات دار با گروههای هیدروکسیل سلولز واکنش میدهد (با مکانیسم تکمیل مقاوم به چروک مقایسه کنید) نتیجه یک تکمیل بسیار بادوام است که با مزایا و معایب خاص شیمی اتصال عرضی همراه میشود. این موضوع در فصل ۵ مورد بحث قرار گرفته است.
نرم کننده ها و مهاجرت گرمایی رنگها
تعدادی از نرم کنندههای آبگریز حلالهایی برای رنگهای دیسپرس هستند. بنابراین آنها مهاجرت گرمایی رنگها و رنگ پس دادن الیاف مجاور (رنگ پس دهی) را افزایش میدهند. هنگامی که رنگ به سطح لیف مهاجرت میکند، دوام پارچه در مقابل ساییده شدن و در مقابل شستشو کاهش مییابد.
تکمیلهای نرم کننده