پیشرفت مدیریت ریسک عملیاتی
پیشرفت مدیریت ریسک عملیاتی – ایران ترجمه – Irantarjomeh
مقالات ترجمه شده آماده گروه حسابداری
مقالات ترجمه شده آماده کل گروه های دانشگاهی
مقالات
قیمت
قیمت این مقاله: 48000 تومان (ایران ترجمه - Irantarjomeh)
توضیح
بخش زیادی از این مقاله بصورت رایگان ذیلا قابل مطالعه می باشد.
شماره | ۴ |
کد مقاله | ACC04 |
مترجم | گروه مترجمین ایران ترجمه – irantarjomeh |
نام فارسی | پیشرفت مدیریت ریسک عملیاتی |
نام انگلیسی | Advancing Operational Risk Management |
تعداد صفحه به فارسی | ۴۶ |
تعداد صفحه به انگلیسی | ۲۸ |
کلمات کلیدی به فارسی | ریسک عملیاتی ، تکنولوژی اطلاعات ، مدیریت |
کلمات کلیدی به انگلیسی | Operational Risk , Information technology , Management |
مرجع به فارسی | بانک ژاپن |
مرجع به انگلیسی | Bank of Japan |
کشور | ژاپن |
پیشرفت مدیریت ریسک عملیاتی
۱- مقدمه
محیط عملیاتی موسسات مالی در طی سالیان اخیر به میزان قابل ملاحظهای تغییر کرده است. خصوصیسازی یا گسترش عدم تصدیگری دولت بر مشاغل باعث بوجود آمدن و تشویق برای ایجاد مشاغل گوناگون گردیده و موجب شده است تا تکنولوژیهای مالی به صورت پیچیدهتری عرضه گشته و از تکنولوژی اطلاعات (IT) و استفاده از منابع شرکتهای دیگر (Outsourcing) بطور گستردهای استفاده شود. علاوه بر این، مباحث بینالمللی باعث مطرح گشتن ریسک عملیاتی شده و اکنون لازم میباشد تا اقدام به تخصیص سرمایه تحت چارچوب بیسل ۲، که در اواخر سال مالی ۲۰۰۶ ارائه خواهد گردید اقدام نمود. این تغییرات موجب میشود تا موسسات مالی نسبت به توسعه مدیریت ریسک عملیاتی خود اقدام نمایند.
فصلهای بعدی مسائل مرتبط با مدیریت ریسک عملیاتی را مطرح نموده و به وسیله موارد ارائه شده، که در آن موسسات مالی داخلی و آن سوی دریاهای مختلف نسبت به اتخاذ دیدگاههای پیشرفته اقدام مینمایند، به ارزیابی این مسائل میپردازد. هدف ما استفاده از آیتمهای ارائه شده در این مقاله جهت مباحثه در خصوص مدیریت ریسک عملیاتی و پیشرفت آن در بررسیهای درون سازمانی و نظارتهای برون سازمانی موسسات مالی منفرد میباشد.
این مقاله به صورت زیر دستهبندی گردیده است. فصل۲ تشریح کننده خصیصههای ریسک عملیاتی بوده و همچنین دلایل این موضوع که چرا نیاز به پیشرفت مدیریت ریسک عملیاتی میباشد را مورد بررسی قرار میدهد. در فصول بعد، خلاصهای از تلاشهای صورت گرفته جهت پیشبرد مدیریت ریسک عملیاتی معرفی میشود و در پی آن نظرات محسوسی نظیر تاسیسبخش مدیریت ریسک عملیاتی (فصل۳)، تعیین کمیت ریسک عملیاتی (فصل۴)، و مشخصسازی و ارزیابی ریسک عملیاتی، غیر از موارد مختلف با تعیین کمیت، را مورد بررسی قرار خواهیم داد.
پیشرفت مدیریت ریسک عملیاتی
۲- خصیصههای ریسک عملیاتی و نیاز برای پیشبرد مدیریت ریسک عملیاتی
الف : ریسک عملیاتی چیست؟
هیچگونه تعریف واحدی از ریسک عملیاتی وجود ندارد، اما تعریف به کار گرفته شده در چارچوب بیسل۲ در این مقاله مورد استفاده قرار گرفته شده است: «خطر از زیان دیدگی ناشی از فرآیندهای درون سازمانی شکست خورده یا ناکافی، اشخاص و سیستمها، یا ناشی از حوادث خارجی». بطور خاص، ریسک عملیاتی، جمعا به آن دسته از خطرهایی اشاره میکند که ناشی از عملیات دستی (شامل خطر اختلاس یا حیف و میل)، سیستمهای کامپیوتری و اطاعت از فرامین خاص میباشد.
در مقایسه با انواع دیگر خطرها، ریسک عملیاتی دارای خصیصههای زیر میباشد:
اشکال تجسم ریسک
بغیر از انواع دیگر خطر، ریسک عملیاتی صرفا در قالب زیانهای مستقیم یا قابل مشاهده (یا کاهش سود) تجسم نمیشود. بطور مثال، این مورد ممکن است به ضرر و زیانهای غیر مستقیم (یا کاهش سود) از طریق تخریب شهرت و اعتبار بیانجامد. همچنین مواردی نظیر عدم کارکرد درست سیستم کامپیوتری در کار میباشد که در اینگونه از ضرر و زیانها نه تنها گروههای درگیر در عملیات زیان میبینند بلکه گروههای شخص ثالث نظیر مشتریان و دیگر موسسات مالی نیز آسیب خواهند دید. بنابراین، به هنگامی که دست به پیادهسازی ریسک عملیاتی میزنیم مشخصسازی ضرر و زیانهای حاصله آسان نبوده و این ضرر و زیانها میتواند منجر به بروز ضرر و زیان غیر مستقیم به گروههای ثالث شود.
خطر عملیاتی میتواند برحسب تکرار و شدت حوادث ناشی از ضرر و زیان به دو دسته تقسیم شود. دسته اول شامل مشکلاتی با مقیاس کوچک بوده که تقریبا به صورت مکرر تکرار میشوند. نظیر خطاهای دفتری (خطاهایی در جمع موارد اندکی از پول و یا خطاهای پرداخت در باجههای یک بانک) و خطرات کوچک یا فرعی در ترمینالهای کامپیوتری. نوع دوم نیز شامل خطاهایی است که اغلب روی نداده ولی در صورتی که روی دهند دارای پیامدهای حاد میباشند. نمونههای این خطا شامل موارد زیر است: اشکال در سیستمهای کامپیوتری، بلایای طبیعی نظیر زلزلههای شدید، حملات تروریستی، و موارد کلاهبرداریهای وسیع مانند موردی که در بانک اعتباری و بینالمللی بازرگانی (BCCI) در شعبه نیویورک بانک دایوا روی داده و در دهه ۱۹۹۰ آشکار گردید. بواسطه این خصیصهها، توزیع خطاها ناشی از پیادهسازی ریسک عملیاتی همانگونه که در نمودار ۲ مشخص میباشد دارای دنباله بزرگی میباشد.
پیشرفت مدیریت ریسک عملیاتی
۲- عوامل پیادهسازی ریسک
ضررهای برخی از ریسکها را معمولا میتوان مشخص نمود. به طور مثال، نوسانات نرخ بهره در مورد ریسک بازار و تغییرات میزان اعتبار وامگیرندگان در مورد خطر اعتبار. در مورد ریسک عملیاتی، با این وجود، معمولا بر شمردن فاکتورهای بوجود آورنده چنین خطراتی آسان نبوده و اغلب تنها در صورتی که چندین فاکتور به صورت همزمان در کار باشند میتوان این فاکتورها را برشمرد. بطور مثال اجازه دهید تا در نظر بگیریم که اطلاعات یک مشتری از یک موسسه مالی به بیرون سرایت کرده است. در چنین موردی، چندین فاکتور را میتوان مورد توجه قرار داد که شامل عدم داشتن مشورتهای لازم و راهنمائیهای کارساز برای مدیریت اطلاعات مشتریان، عدم محافظت کافی از اطلاعات مشتری و ممانعت از توزیع آن و همچنین عدم داشتن انضباط مناسب از سوی کارکنان.
معمولا پیادهسازی ریسک عملیاتی به هنگامی است که تمامی موارد زیر بصورت توام روی میدهد.
بنابراین، با توجه به این خصیصهها به هنگام پیادهسازی مدیریت ریسک عملیاتی میبایست به نکات زیر توجه کرد:
۳- نگرشی بر تلاشهایی جهت پیشبرد مدیریت ریسک عملیاتی و تاسیس بخش مدیریت ریسک عملیاتی
الف : نگرشی بر تلاشهای انجام شده جهت پیشبرد مدیریت ریسک عملیاتی
موسسات مالی، مخصوصا بانکهای عمده، برای مواجه با مسائل فوقالذکر در خصوص مدیریت ریسک عملیاتی دیدگاههای گوناگونی را به کار گرفتهاند.
بخشهای بعد نکات کلیدی اجرای این دیدگاهها را با توجه به یافتههای درونی و برونی بانک و موارد مختلف مربوط به موسسات مالی اروپایی و آمریکایی، مورد بررسی قرار میدهد.
ب : استقرار یک بخش مدیریت عملیاتی
به منظور بالا بردن سطح مدیریت ریسک عملیاتی برای کل موسسه و کاهش خطرات ناشی از آن بین بخشهای آن موسسه، تاسیس یک بخش مسئول مدیریت ریسک عملیاتی گسترده با داشتن عملکردهایی که در زیر تشریح گردیده، مهم و کارگشا میباشد.
برنامهریزی چارچوب مدیریت ریسک عملیاتی برای کل موسسه
جمعآوری و آنالیز اطلاعات در خصوص حوادث، رخدادها یا دیگر مشکلات نظیر عدم کارکرد مناسب سیستم کامپیوتری و خطاهای دفتری یا اداری که در هر بخش میتواند روی دهد و نهایتا گزارش این خطاها به مدیریت.
بررسی کفایت و ثبات فرآیندها و رویههای مرتبط با ریسک عملیاتی نظیر راهنماییهای درون سازمانی عملیات برای کلیه بانکها وبخشها.
تقاضای تهیه گزارشات از هر بخش و یا داشتن بازدیدهای درون سازمانی و ارزیابی و راهنمایی موقعیت مدیریت ریسک عملیاتی در هر بخش براساس نتایج فوقالذکر.
نکته حائز اهمیت آن است که بخشی که مسئول مدیریت گسترده ریسک عملیاتی در یک سازمان میباشد نباید درگیر مسائل دیگری نظیر فروش و یا عملیاتهای دیگر مثل دریافت و پرداخت، مدیریت مسائل نقدی و امنیتی و موراد مختلف با توسعه و عملیات سیستمها شود. این امر به واسطه اجتناب از درگیری منافع محتمل بین برآوردهای مدیریت ریسک و برای توسعه سوددهی و کاهش هزینهها میباشد.
پیشرفت مدیریت ریسک عملیاتی
۴- مشخص کردن کمیت ریسک عملیاتی
الف : هدف کمیتپذیری ریسک
کمیت ریسک عملیاتی برنامهای است که از طریق آن از نظر کمی خصیصههای برجسته ریسک عملیاتی هر موسسه مالی مشخص میشود. این امر باعث پیشبرد مدیریت ریسک و فرآیند ارزیابی تجاری به شرح زیر میگردد.
۱- مشخصسازی نکات برجسته ریسک عملیاتی
ریسکهای حاد در بخشها و مشاغل خاص با استفاده از ریسک عملیاتی کمی دورهای، انجام آنالیزهای دورهای و مقایسه میزان ریسک بوسیله بخش یا شغل خاص مشخص و تعیین میشوند.
۲- تامین یک میانجی سرمایهای مناسب
ریسک عملیاتی برای کل موسسه به گونهای مشخص میشود که موسسه میتواند نسبت به تامین میانجی سرمایهای لازم جهت مقابله با هرگونه ضرر و زیانی که ممکن است در نتیجه پیادهسازی ریسک روی دهد اقدام کند.
۳- مشخص نمودن تقدم مدیریت ریسک
با توجه به منابع انسانی محدود و بودجه اختصاص یافته به مدیریت ریسک اقداماتی جهت ارتقای مدیریت ریسک مدنظر بوده که میبایست بر مبنای حق تقدم برای بخشها و قسمتهای تجاری مشخص شده با ریسک بالا از طریق نتایج کمیسازی تعیین و اجرا گردد.
۴- انگیزههایی برای ارتقای مدیریت ریسک
هزینههای مرتبط با میانجی بودجه که برای ریسک عملیاتی تخصیص یافته (هزینههای سرمایهای) به عنوان هزینههای خاص یک بخش در حسابداری مدیریتی شناخته شده و جهت بوجود آوردن انگیزههایی در مدیریت ریسک میبایست در طرحهای ارزیابی عملکرد وارد شوند.
ب: کمیسازی ریسک عملیاتی: احتیاطهای فنی
بیشترین روش کمیسازی ریسک عملیاتی که مورد استفاده قرار میگیرد به عنوان «دیدگاه توزیع زیان» شناخته میشود. این دیدگاه در ابتدا فراوانی و شدت توزیع زیانها را براساس آنالیز سناریو، همراه با دادههای زیان تاریخی یا گذشته- داخلی مورد ارزیابی قرار میدهد و سپس از نظر آماری میزان ریسک را براساس توزیع آن تخمین میزند. در زیر برخی از احتیاطهای فنی را که میبایست به هنگام استفاده از این دیدگاه مورد توجه قرار دهیم ذکر میکنیم.
مثالی از چگونگی استفاده از دیدگاه توزیع زیان
مرحله ۱: استفاده از داده زیان انباشته، ارزیابی توزیع فراوانی تعداد رویدادهای زیان که در طی یک دوره زمانی روی میدهد (مثلا یک سال) (تعداد مواردی که در آن ریسک محقق گردیده و به عنوان زیان اصلی شناخته میشود).
نکات کلیدی در انتخاب مدلهای کمیسازی ریسک
دیدگاه توزیع زیان از محرکهای تعداد رخدادهای زیان در طی یک دوره خاص و مقدار زیان در طی حادثه زیان استفاده میکنند.
با توجه به مقدار زیان برحسب حادثه زیان، دو نوع مدل مورد استفاده قرار میگیرد:
۱- روش پارامتری که از شبیهسازیهای داده عددی استفاده کرده و یک توزیع آماری خاص را در نظر میگیرد و ۲ – روش غیر پارامتری که از شبیهسازیهای داده حقیقی بدون در نظر گرفتن توزیع خاص بهره میگیرد. هر دوی این موارد خصیصههای زیر را ارائه میدهند.
۱- روش پارامتری :
این نوع روش انواع خاص توزیعات را برای مقدار زیان برحسب حادثه زیان در نظر گرفته و از داده عددی منطبق با توزیع گفته شده در شبیهسازی مونتکارلو استفاده میکند. به هنگامی که از یک مدل پارامتری استفاده میکنیم، موسسه مالی میبایست نوع توزیع، لگاریتم توزیع عادی، توزیع ویبال، و مواردی دیگر را انتخاب نموده و این موارد میبایست نه تنها بهترین شرایط را در رابطه داشته باشند، بلکه میبایست بتوانند با خصیصههای دنباله بلند ریسک عملیاتی نیز کنار بیایند. این بدان معنا است که موسسه میبایست موارد خود را با فراوانی کم ولی شدت بالا پوشش دهد، تا آنکه بتواند حوادث مرتبط با زیان دنباله را با حالت مناسب دنبال نماید. تمرکز بر روی حوادث زیان دنباله به عنوان یک دیدگاه تلقی شده که در آن موسسات نسبت به انتخاب بهترین نوع توزیع منطبق با موارد خود، تنها برای داده زیان دنباله به جای داده زیان کلی، اقدام میکنند.
۲- روش غیر پارامتری :
این نوع روش نوع خاصی از توزیع را برای مقدار زیان برحسب حادثه زیان در نظر نمیگیرد، اما از داده تاریخی حقیقی همانند شبیهسازی مونت کارلو استفاده میکند. از آنجایی که این شبیهسازی تنها بر پایه اطلاعات واقعی میباشد، این روش نمیتواند مقادیر زیانی که بیش از مقدار داده حداکثر باشد بدون تعداد دفعاتی که تکرار شده است را بدست آورد. به هنگامی که ریسک عملیاتی را با استفاده از این روش کمیت میدهیم، شامل نمودن این داده با اقدامات مناسب و موارد مربوط به زیانهای مقیاس بزرگ که در دستهبندی حوادث زیان دنباله قرار میگیرد، لازم خواهد بود.
۳- استفاده از داده زیان خارجی و داده سناریو :
همچنین ممکن میباشد که موسسات مالی نتوانند نسبت به جمعآوری داده زیان داخلی مورد نیاز برای امر کمیتپذیری ریسک همراه با اهمیت آماری مطلوب اقدام کنند. چرا که آنها تنها دارای تجارب اندکی در خصوص زیانهای حقیقی میباشند. حتی آن دسته از موسسات مالی که نسبت به جمعآوری مقدار مشخصی از داده زیان داخلی اقدام نمودهاند بطور کلی دارای داده زیان ناکافی در دستهبندی رخداد زیان دنباله میباشند، چرا که آنها به ندرت با چنین حوادثی نظیر حملات تروریستی، بلایای طبیعی و یا کلاهبرداریهای اصلی روبرو میباشند. جهت تسکین مشکل بوجود آمده از چنین نقصهایی در داده زیان داخلی بسیاری از موسسات شروع به معرفی اطلاعات مکمل یا اضافی نمودهاند. بطور مثال، موسسات مالی میبایست موارد زیر را انجام دهند (۱) حوادث یا رخدادهای زیانی که در موسسات دیگر روی میدهد را جمعآوری نمایند (داده زیان خارجی)، یا (۲) نسبت به ساخت داده فرضی براساس سناریوهای ریسک مختلف که منجر به ریسک عملیاتی مرتبط با زیانهای موسسه میشود، اقدام میکند (داده سناریو). آنها از این اطلاعات فرضی همراه با داده داخلی برای امر کمیتدهی ریسک بهره میجویند.
مواردی که براساس آن اطلاعات فرضی بر مبنای داده یا آنالیز سناریو مورد استفاده قرار میگیرند
۱- معرفی اطلاعات فرضی براساس داده خارجی یا آنالیز سناریو در مدلهای کمی
الف- معرفی داده خارجی
داده خارجی در یک مدل کمی. فراوانی و شدت داده خارجی معمولا برحسب مقیاس تجاری، اندازه برآورد شده، و شرایط کنترل داخلی در یک موسسه مالی تعدیل میشود. این امر بواسطه آن است که نتایج کمی، در صورتی که داده خارجی از سازمانهایی نشات گرفته شود که دارای محیطهای تجاری مختلفی هستند، ممکن است بصورت نامرتب جلوهگر شود.
ب- معرفی داده فرضی براساس آنالیز سناریو
احتمال رویداد (فراوانی) و تاثیرات آن (مقذار زیان) ناشی از حوادثی نظیر زلزله و یا دیگر بلایای طبیعی، حملات تروریستی، کلاهبرداریهای عمده و نقص در سیستم کامپیوتری براساس سناریوی فرضی در نظر گرفته میشوند (همچنین ممکن است مواردی وجود داشته باشد که داده خارجی در این فرآیند مورد استفاده قرار گرفته باشد). این دادههای فرضی پس از آن به مدل کمی معرفی میشوند.
پیشرفت مدیریت ریسک عملیاتی
۶- نتیجهگیری
این مقاله دیدگاههای اخیر در خصوص پیشبرد مدیریت ریسک عملیاتی را معرفی نموده است، اما این معرفی به معنای جایگزین ساختن روشهای جدید با انواع قدیمی آن نیست. بلکه روشهای جدید بدین علت طراحی شدهاند تا نسبت به ارتقای تاثیر و کارایی انواع قدیمی خود اقدام نمایند. این بدان معناست که هر دو مکمل یکدیگرند و به منظور ارتقای بعدی مدیریت ریسک عملیاتی نیاز به تقویت هر دوی این دیدگاهها میباشد.
روشهای مختلف معرفی شده در اینجا تحت بررسی قرار گرفته و بوسیله موسسات مالی بزرگ بکار گرفته شدند. این موسسات با اتخاذ دیدگاههای پیشرفته در جهت مشخصسازی و مدیریت ریسکهای عملیاتی خود گام برداشتند. بنابراین، به هنگامی که موسسات مالی کوچک و متوسط این روشها را اتخاذ میکنند مطلوب است تا وضعیت و شرایط امور تجاری و سازمانی خود را در نظر بگیرند.
در نهایت، قابلیت اطمینان عملیات بازرگانی در موسسات مالی به میزان قابل توجهی منوط به تخصص، نظم و ترتیب خاص انجام امور و روحیات هر یک از کارکنان این موسسات میباشد. تلاشهایی که برای ابقا و ارتقای این ویژگیها انجام میگیرد بعنوان مسایل و موارد اصلی همچنان باقی است.
ضمیمه ۱ : خطمشیهای بینالمللی در تقویت مدیریت ریسک عملیاتی
در سال ۱۹۹۲، کمیته پشتیبانی از سازمانهای کمیسیون تردوی گزارش خود را در خصوص چارچوب کلی کنترل شرکتهای داخلی در ایالات متحده اعلام داشت: ”کنترل داخلی – چارچوب یکپارچه“ (که بنام گزارش COSO شناخته شده است). این گزارش پس از آن مبنای چارچوبهای فراوانی شد که بوسیله سازمانهای بخش خصوصی، ادارات دولتی و موسسات بینالمللی برای کنترل داخلی شرکتهای بازرگانی و موسسات مالی بوجود آمدند.
این چارچوبهای اصلی بشرح ذیل میباشند:
الف- چارچوبهایی برای شرکتها بطور کل
…